جوان آنلاین: «آمار درست، برنامه‌ریزی درست»، این جمله‌ای است که می‌توان برای فرمان اجرایی سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۴۰۵ رئیس‌جمهور توصیف کرد چه آنکه نشان می‌دهد داده‌های دقیق، زیرساخت اصلی سیاستگذاری‌های اقتصادی و اجتماعی کشور است. از این پس همه‌چیز در دستان آمار درست قرار دارد؛ آمار‌هایی که می‌توانند مسیر توسعه ایران را روشن‌تر از همیشه کنند.
در راستای نیاز به تغییر و تحول در نظام آمارگیری کشور، رئیس‌جمهور با صدور فرمان اجرایی سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۴۰۵، گامی مهم برای جمع‌آوری اطلاعات دقیق و به‌روز برداشت. این فرمان که در ۱۷ فروردین ۱۴۰۴ صادر شد، همه دستگاه‌های دولتی و نهاد‌های مربوط را به همکاری در اجرای این پروژه فراخوانده است تا بتوانند آمار‌هایی جامع و صحیح از وضعیت جمعیتی و مسکن کشور به‌دست آورند. سرشماری عمومی نفوس و مسکن نه‌تنها ابزاری برای شناخت وضعیت فعلی کشور بلکه به‌عنوان رکن اصلی برنامه‌ریزی‌های آمایش سرزمین و توسعه اقتصادی شناخته می‌شود.
گام اساسی در اصلاح نظام آمار کشور
سرشماری عمومی نفوس و مسکن یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های آمارگیری کشور است و باید هر ۱۰ سال یک‌بار برگزار شود. آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ انجام شد و اکنون با گذشت ۱۰ سال، زمان آن رسیده که داده‌های جدید برای برنامه‌ریزی‌های آینده جمع‌آوری شود. این سرشماری به‌ویژه با توجه به تحولات اقتصادی و اجتماعی اخیر کشور، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سرشماری ۱۴۰۵ با رویکرد جدید و به‌طور کامل بر مبنای آمار‌های ثبتی‌مبنا اجرا خواهد شد.
گذار از روش‌های سنتی به مدرن
یکی از تغییرات مهم سرشماری ۱۴۰۵، استفاده از سیستم‌های نوین برای جمع‌آوری داده‌هاست. طبق این تغییرات، دیگر به‌جای استفاده از روش‌های سنتی جمع‌آوری داده‌ها، به سیستم‌های آماری ثبتی‌مبنا که از اطلاعات و داده‌های موجود در سیستم‌های مختلف دولتی استفاده می‌کنند، متکی خواهیم بود. این رویکرد علاوه بر افزایش دقت و سرعت در جمع‌آوری داده‌ها، هزینه‌های سرشماری را نیز کاهش می‌دهد.
سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۴۰۵ به‌عنوان یکی از نخستین اقدامات کشور در جهت حرکت به سوی نظام آماری نوین می‌تواند به‌طور کامل از داده‌های دستگاه‌های دولتی و نهاد‌های مختلف استفاده کند تا اطلاعات دقیق‌تر و به‌روزتری از وضعیت جمعیتی، مسکنی، اقتصادی و اجتماعی کشور به‌دست آید. این تغییر روش باعث خواهد شد اطلاعات جمع‌آوری‌شده نه‌تنها دقیق‌تر و معتبرتر باشد بلکه فرایند جمع‌آوری داده‌ها نیز سریع‌تر و با کمترین خطا انجام گیرد.
راهی برای بهبود برنامه‌ریزی‌های آمایش سرزمین
دولت‌ها به‌منظور تدوین سیاست‌های درست و هدفمند نیازمند اطلاعات دقیق و به‌روز از وضعیت جمعیتی و مسکن کشور هستند به‌ویژه در کشوری همچون ایران که همواره با چالش‌های جمعیتی، مسکنی و اقتصادی روبه‌روست، اطلاعات به‌روز می‌تواند گام‌های بلندی را در حل مشکلات و چالش‌ها بردارد. از طریق سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۴۰۵ می‌توان دقیقاً درک کرد در کدام مناطق کشور چه تعداد واحد مسکونی وجود دارد و وضعیت جمعیتی در این مناطق به چه صورت است.
این اطلاعات به‌ویژه در راستای برنامه‌ریزی‌های آمایش سرزمین و توسعه مناطق مختلف کشور می‌تواند کمک شایانی کند. برای مثال با شناخت دقیق از وضعیت مسکن در هر منطقه می‌توان به‌طور مؤثرتر و به‌موقع‌تر نسبت به احداث مسکن، بازسازی و نوسازی واحد‌های مسکونی و حتی تخصیص منابع مالی اقدام کرد. همچنین این سرشماری می‌تواند به دولت و مسئولان این امکان را بدهد که تصمیمات بهتری در زمینه توسعه زیرساخت‌ها، حمل‌ونقل و سایر بخش‌های مهم بگیرند.
چگونه داده‌های سرشماری به بهبود وضعیت مسکن کمک می‌کند؟
یکی از حوزه‌های حیاتی که سرشماری عمومی نفوس و مسکن می‌تواند تأثیرات زیادی در آن داشته باشد، وضعیت مسکن در کشور است. در سال‌های اخیر، بحران مسکن و افزایش قیمت‌ها باعث شده است بخش عمده‌ای از خانوار‌ها با مشکلات جدی در تأمین مسکن مواجه شوند. این سرشماری می‌تواند به‌صورت دقیق وضعیت موجود مسکن را در مناطق مختلف کشور نشان دهد. اطلاعات به‌دست‌آمده می‌تواند کمک کند تا دولت با استفاده از آمار دقیق، برنامه‌های جامع‌تری برای رفع بحران مسکن تدوین کند.
سرشماری ۱۴۰۵ همچنین در زمینه ساخت مسکن برای اقشار کم‌درآمد و محروم اهمیت دارد. به‌کمک این اطلاعات، دولت می‌تواند سیاست‌های مشخصی برای توزیع بهتر مسکن در مناطق مختلف اتخاذ و از انباشت جمعیت در برخی مناطق و مهاجرت‌های غیرضروری جلوگیری کند.
ضرورت همکاری همه دستگاه‌های دولتی و نهاد‌ها
فرمان رئیس‌جمهور برای اجرای سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۴۰۵ به‌وضوح نشان می‌دهد این پروژه نیاز به همکاری گسترده‌تری از سوی دستگاه‌های دولتی و نهاد‌های مختلف دارد. تمامی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی از جمله وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و حتی شرکت‌های دولتی و خصوصی باید در جهت جمع‌آوری داده‌ها و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای اجرای این سرشماری همکاری کنند.
این همکاری‌ها نه‌تنها به سرعت و دقت فرایند سرشماری کمک خواهد کرد بلکه موجب تسهیل در استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده برای برنامه‌ریزی‌های بعدی خواهد شد. علاوه بر این در راستای رویکرد جدید آماری، دستگاه‌ها باید هم‌زمان با سرشماری، اطلاعات موردنیاز را به‌طور مستمر در اختیار مرکز آمار ایران قرار دهند تا این مرکز بتواند داده‌ها را به‌روزرسانی کند و به‌موقع نتایج موردنیاز را در اختیار مسئولان قرار دهد.
گامی مؤثر در کاهش مشکلات اقتصادی و اجتماعی
در نهایت، سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۴۰۵ می‌تواند به‌عنوان ابزاری مؤثر در کاهش مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور عمل کند. داشتن اطلاعات دقیق و به‌روز از وضعیت جمعیتی و مسکنی کشور به‌ویژه در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و توسعه‌ای می‌تواند باعث حل مشکلات موجود و کاهش هزینه‌ها شود. در صورت استفاده صحیح از این داده‌ها، دولت قادر خواهد بود تصمیمات بهتری برای رشد اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی مردم و ارتقای سطح رفاه اجتماعی اتخاذ کند.
در پایان، سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۴۰۵ نه‌تنها یک ضرورت برای برنامه‌ریزی‌های آینده است بلکه در کاهش شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی کشور نیز نقشی مؤثر خواهد داشت. ایران به‌عنوان کشوری در حال توسعه، نیازمند آمار درست و به‌روز است تا با آن بتواند برنامه‌هایی جامع و مبتنی بر واقعیت اقتصادی و اجتماعی به‌دست آورد و کشور را در مسیر توسعه پایدار قرار دهد.
